آزمایش Semen analysis

اشتراک گذاری:

تصویری سه بعدی از اسپرم انسان

Semen Analysis

آزمایش آنالیز منی

رنج نرمال آزمایش آنالیز منی

حجم : mL 2_5
زمان مایع شدن : 20 تا 30 دقیقه پس از جمع آوری
ظاهر : طبیعی
mL / تحرک : 10 در 10 به توان 6
mL / اسپرم : 20 در 10 به توان 6
ویسکوزیته : 3
آگلوتیناسیون : 3
فوق حیاتی : 75 % زنده
فروکتوز : مثبت
pH : 7/12_8/00
شمارش اسپرم ( دانسیته ) : mL / میلیون 20
تحرک اسپرم : در ساعت اول 50%
مورفولوژی اسپرم : بیشتر از 30 % شکل طبیعی

کاربرد آزمایش Semen Analysis

تجزیه مایع منی برای بررسی کیفیت اسپرم ، ارزیابی زوج نابارور و بررسی میزان کارایی جراحی وازکتومی استفاده می شود.

حتما بخوانید : ناباروری و نازایی در زنان و مردان چیست و چه علائم و درمانی دارد

شرح آزمایش Semen Analysis

تولید مایع منی بستگی به عملکرد بیضه ها دارد. تجزیه مایع منی ملاک عملکرد بیضه است. هورمون آزاد کننده گنادوتروپین ( GnRH ) در پاسخ به کاهش سطح تستوسترون از هیپوتالاموس ترشح می شود. GnRH ، هیپوفیز را تحریک می نماید تا هورمون محرکه فولیکول ( FSH ) و هورمون زرده یی ( LH که به نام هورمون محرکه سلول بنیانی نیز خوانده می شود ) تولید نماید. FSH موجب تحریک رشد سلول های سرتولی و تولید اسپرم می گردد. LH سلول های لیدیگ را جهت تولید تستوسترون تحریک می کند که آن نیز به نوبه خود لوله های منی بر را جهت تولید اسپرم تحریک می نماید. نا کافی بودن تولید اسپرم ممکن است به عات نارسایی اولیه گنادها ( در اثر سن ، به علل زنتیکی [ سندرم کلاین فلتر] ، عفونت ، اشعه یا ارکیکتومی توسط جراحی ) یا نارسایی ثانویه گنادها ( به علت بیماری هیپوفیز ) باشد. این اشکال نارسایی گنادی را می توان با سنجش سطح LH و FSH افتراق داد. در نوع اول سطح LH و FSH افزایش یافته و در نوع دوم، کاهش پیدا می کند. آزمون های تحریکی با استفاده از آگونیست های GnRH ، لوپرولیداستات کلومیفن یا گنادوتروپین جفتی انسان نیز برای تشخیص افتراقی به کار می روند. مردان دچار آاسپرمی ( فقدان اسپرم ) یا الیگواسپرمی ( کمتر از 20 میلیون در میلی لیتر ) باید مورد بررسی های آندوکرینولوژیک جهت ناهنجاری های هیپوفیز ، تیروئید یا بیضه ها قرار گیرند.

تجزیه مایع منی یکی از مهمترین جنبه های بررسی باروری است ، زیرا علت عدم توانایی آبستنی زوجین اغلب مربوط به مردان است. پس از 2 تا 3 روز پرهیز از تماس جنسی ، مایع منی جمع آوری می شود و از نظر حجم ، شمارش اسپرم ، تحرک و مورفولوژی آزمایش انجام می شود. در ابتدا حجم ، Ph و ویسکوزیته ی مایع منی تازه، اندازه گیری می شود. پس از مایع گشتن ترشحات سفید و ژلاتینی انزال ، شمارش اسپرم انجام می پذیرد. احتمالا مردانی با شمارش بسیار کم یا بسیار بالا نابارورند. سپس تحرک اسپرم ارزیابی می شود. حداقل 50% از اسپرم ها باید حرکت سریع یا کند پیش رونده داشته باشند. آزمایش مورفولوژی با رنگ آمیزی گسترده مایع منی انجام می پذیرد و تعداد اشکال طبیعی اسپرم را با اشکال غیر طبیعی آن مقایسه می نمایند.

اسپرم دارای DNA قطعه شده ممکن است قادر به بارور نمودن اووسیت ها باشد ، اما رویان و جنینی که بعدا تشکیل خواهد شد ، ممکن است دستخوش اختلالات نموی گردد. با افزایش سن ، قطعه شدن DNA در اسپرم افزایش می یابد. بنابر این اشکال در یکپارچگی DNA می تواند عامل افزایش ناباروری در زوج های مسن باشد.در صورتی که بیشتر از 70% اسپرم ها اشکال غیر طبیعی داشته باشند ، نمونه اسپرم را غیر طبیعی در نظر می گیرند. چندین آزمون مستقیم و غیر مستقیم دیگر نیز برای بررسی آسیب DNA و کروموزوم ها وجود دارد که اختلالات عددی کروموزومی اسپرم را می سنجند.

با انجام یک بار آزمایش تجزیه اسپرم ، به ویژه اگر نشان دهنده ی ناباروری باشد ، نمی توان نتیجه گیری قطعی نمود ؛ زیرا شمارش اسپرم از روزی به روز دیگر متغیر است. تجزیه ی مایع منی را باید حداقل 2 بار و حتی 3 بار به فاصله 3 هفته انجام داد. یک آزمون طبیعی تجزیه منی نمی تواند وضعیت مرد را به دقت ارزیابی نماید مگر آنکه تاثیر ترشحات سرویکس همسر وی بر حیات اسپرم نیز تعیین گردد. علاوه بر ارزش این آزمون در بررسی ناباروری ، تجزیه منی برای تعیین میزان موفقیت استریلیزاسیون پس از وازکتومی نیز مفید است و معمولا 6 هفته پس از جراحی انجام می پذیرد. در صورت مشاهده اسپرم ، موفقیت آمیز بودن وازکتومی مورد تردید قرار خواهد گرفت.

حتما بخوانید : معرفی و کاربرد آزمایش FSH

داروهای کاهنده آزمایش Semen Analysis

عوامل آنتی نئوبلاستیک ( مانند متوترکسات ) ، سایمتیدین ، استروژن ها و متیل تستوسترون

نتایج آزمایش و اهمیت های بالینی

ناباروری : یکی از شایع ترین علل ناباروری تولید ناکافی اسپرم است.
وازکتومی ( بستن مجرای دفران ) : برای آنکه عمل وازکتومی را موفقیت آمیز تلقی نماییم ، انجام آزمون تجزیه منی ضروری می باشد.
اورکیت : معمولا عامل آن یک ویروس ( واریسلا ) و به ندرت یک باکتری می باشد.
نارسایی بیضه : چنین وضعیتی می تواند مادرزادی ( سندرم کلاین فلتر ) ، یا اکتسابی ( مانند عفونت ) باشد. در اشکال اکتسابی نارسایی بیضه ، اسپرم وجود دارد اما تعداد آن اندک است. در انواع مادرزادی بیماری ، هیچ اسپرمی مشاهده نمی شود.
هیپرپیرکسی
واریکوسل : از یافته های معمول در آزمون تجزیه اسپرم ، "نمای استرسی" نامیده می شود. چنین نمایی زمانی مشاهده می گردد که بیشتر از 20% اسپرم ها ظاهری غیر طبیعی داشته و شمارش اسپرم پایین باشد. این "نمای استرسی" نشانه وجود واریکوسل می باشد ، یا به دنبال یک بیماری همراه با تب پدید می آید.
وضعیت های پاتولوژیک هیپوفیز ( آدنوم ، انفارکتوس ) : چنین وضعیت هایی به علت کاهش یا فقدان سطح FSH ، LH موجب هیپواسپرمی می گردد. در نتیجه اسپرماتوژنز انجام نمی شود.